Free floating, docking stations of een hybride model?
De belangrijkste vraag bij het opzetten van een een publiek fiets-deelsysteem is, hoe maak je gebruik van de openbare ruimte waarin alle betrokkenen tevreden zijn?
Met name de inwoners zullen hier mee te maken krijgen omdat zij de belangrijkste doelgroep zijn van het fiets-deelsysteem dat hun dagelijkse mobiliteit moet gaan verbeteren.
Hoewel er verschillende spelers op de markt zijn, kunnen we drie hoofdvormen van parkeersystemen onderscheiden.
Dit zijn:
- Docking Stations – vaste parkeerplekken
- Free floating – De fiets kan overal geparkeerd worden
- Hybride – De fiets kan binnen specifieke geofence zones geparkeerd worden
Docking Stations
Sinds het begin van de deelfiets-beweging zijn er docking stations geweest. Een docking station is een fysiek ofbject dat uitsluitend geschikt is als parkeerplaats voor deelfietsen. Dit is de eerste en bekendste vorm. Toen deze parkeerplaatsen ontstonden waren er nog geen smart-locks of digitale parkeerzones mogelijk, de digitalisering van deelfietsen is relatief nieuw.
Aanbevolen aanvullend artikel:
Bike Share: The Dawn of the Smartbike (and the Death of Dock-Blocking)
Voordelen:
- Overzichtelijke openbare ruimte, de overheid kan beslissen waar hoeveel fietsen zijn geparkeerd op welk moment in de stad.
Nadelen:
- Duur straatmeubilair wat niet gemakkelijk kan worden verwijderd als dat nodig is:
- Als we op basis van gebruikersgegevens constateren dat er meer fietsen nodig zijn op een bepaalde plek of dat sommige parkeerplekken tekort worden gebruikt, kun je de opstelling van parkeer- en dropzones niet gemakkelijk veranderen
Free floating
Onlangs zijn verschillende free floating systemen, vaak afkomstig uit China, opgedoken in verschillende Europese steden.
Het speerpunt van een free floating systeem is dat je hem kan huren en weer terugbrengen naar iedere plek in de openbare ruimte. Een tien uit tien voor de gebruikerservaring maar ervaring heeft ons ondertussen laten zien dat deze vorm van fietsdelen het straatbeeld vervuild en voor hinder zorgt bij de inwoners van de stad. Veel gebruikers lijken het ‘overal parkeren’ vrij letterlijk te interpreteren, denk aan midden op de stoep of zelfs in iemands achtertuin.
Aangezien het systeem zichzelf dus niet in balans kan houden zal de operateur de vloot continu moeten herverdelen om aan de vraag op de juiste momenten te kunnen voldoen en de overlast te beperken.
Leestip:
Why bicycles are piling up in a Shanghai parking lot
Recentelijk zijn er maatregelen genomen door verschillende Europese gemeentes die voorschrijven dat de free floating deelfietsen van straat worden verwijderd. De grootste rede hiervoor is dat binnen een free floating systeem de openbare ruimte op oncontroleerbare wijze wordt gecommercialiseerd.
Leestips:
Bleeperbike goes offline as city council removes bicycles
Amsterdam will remove shared bikes parked in public space
Voordelen:
- Wanneer de gebruiker een fiets pakt kan hij hem overal waar hij wilt parkeren, dit zorgt voor een hoge gebruikerservaring.
Nadelen:
- Straatbeeld vervuiling door slecht parkeergedrag
- Slechte verdeling van fietsen door dat de fietsen overtijd op plekken neergezet zullen worden waar ze niet meer door een volgende gebruiker worden opgehaald.
- Veel operationele inspanningen vereist om de vloot uitgebalanceerd te houden op het gebied van allocatie
- Hooge irritatiefactor bij inwoners van het gebied waar het systeem actief.
Hybride (Geofence)
Een hybride vorm van de vorige twee parkeersystemen bereik je wanneer geofencing technologieën worden toegepast bij het creeeren van orde in de openbare ruimte. Bij geofencing past het systeem zich aan aan zijn omgeving zonder de noodzaak van opvallende docking stations. In plaats daarvan zorgt geofencing voor een stuk flexibele controle over de openbare ruimte. Met andere woorden: we creëren digitale docking stations die gemakkelijk kunnen worden verwijderd of veranderd wanneer gebruikersgegevens ons vertellen wanneer parkeerzones moeten worden herverdeeld om het fiets-deelsysteem te verbeteren.
Lees tips:
Hello-Bike
Geofencing cities - part 2: geofencing and bikesharing
Voordelen:
- Een geofence systeem verander je zonder fysieke interventie
- Een geofence systeem kan onbeperkt worden gewijzigd
- De infrastructurele kosten dalen van weinig naar zero
- Data driven bedrijfsvoering versterkt de duurzaamheid van de operatie
- geen irritatie bij de omwonenden
Ons advies:
Door de voortdurende ontwikkeling van de fietstechnologie zijn veel mogelijkheden voor fiets-deelsystemen ontstaan. Hoe weet je welk systeem het beste is voor jouw locatie? En is het mogelijk om een platform te ontwikkelen welke past bij alle oplossingen?
Hier in Amsterdam, een stad met meer fietsen dan inwoners en waar we ons Hello-Bike project hebben gelanceerd, zijn er drie verschillende vormen:
De OV fiets is het oudste huidige fiets-deelsysteem. Fietsen zijn alleen beschikbaar op treinstations en ze worden daar ook naar toe teruggestuurd – dit beperkt de mogelijkheden van het systeem. De fietsen worden opgeslagen in lockers, als een overdekt docking station. Vandaar dat dit een 'docking'-systeem is.
In de afgelopen maanden was er sprake van een toename van nieuwkomers op de markt welke gebruik maken van het 'free floating' systeem. Men begon met een groot aantal fietsen te verspreiden over de hele stad.
Deze vorm is gebaseerd op een organische flow waarin gebruikers de dichtstbijzijnde beschikbare fiets huren en de fiets achterlaten wanneer ze op hun eindbestemming komen. Dit is een onvoorspelbaar systeem en kan leiden tot een groot aantal fietsen geconcentreerd in specifieke gebieden. In China en sinds kort in veel Europese steden zie je veel verschillende gratis losse fiets-deelsystemen door het hele land.
Hello-Bike is een project dat is gestart in het financiële district van Amsterdam de zogenaamde "Zuidas". Met de hulp van lokale overheden, bedrijven en inwoners heeft dit systeem verschillende dropzones ingericht, ook wel geofences genoemd. Deze zijn zichtbaar op de bijbehorende app en hebben - indien nodig - ook een fysieke identificatie op de specifieke locatie. Gebruikers kunnen hun ritten starten en beëindigen in deze dropzones. Ze kunnen tijdens hun fietsrit pauzeren waar ze willen, zolang ze de fiets maar terugbrengen naar een van de dropzones. Dit 'hybride' systeem van deelfietsen kan vrij ingedeeld worden afhankelijk van de behoefte van de stad.
Het Amsterdamse gemeentebestuur heeft onlangs besloten dat ze losse deelfietsen van de straten verwijderen. Ook vele andere Europese steden zijn tot deze conclusie gekomen. Het argument is dat het losse fiets-deelsysteem niet bijdraagt aan het verminderen van het aantal fietsen in de stad en in wezen is dit gewoon een migratie van fietsverhuurwinkels naar de straat.
Lokale overheden onderzoeken momenteel dit vraagstuk en heeft verdere regelgeving nodig als het ondernemers van fiets-deelsystemen wil blijven stimuleren.
Als het gaat om lokaal beleid en de verschillende fiets-deelsystemen is het advies van X-bike simpel: onderzoek, tactiek en regelgeving.
- bewust worden van wat fietsen voor uw stad betekenen. Hoeveel fietsen zijn er? hoeveel ritten? hoeveel gebruikers? Welke kwaliteit zijn uw inwoners gewend? en nog veel meer.
- Verhoog het aantal fietsen geleidelijk om aan de vraag van de gebruikers te (blijven) voldoen.
- Zorg voor duidelijke regels voor het systeem of - met andere woorden - maak het systeem 'hybride'. Gebruik geofencing om tegelijkertijd verschillende gebied en fietsen te gebruiken voor verschillende terreinen en / of demografische gebruikers.
Met het oog op de toekomst zijn veel steden jaren geleden met deelfietsen gestart toen het enige mogelijke systeem het 'docking'-systeem was.
Dit geldt voor Barcelona, Parijs, Londen en New York. Net als bij de OV fiets moeten gebruikers de fiets ophalen en terugbrengen naar docking stations waar de fiets veilig kan worden gestald.
Met de smart-lock revolutie is het mogelijk om huurfietsen op straat te huren zonder dat het noodzakelijk is ze op te sluiten/achter slot en grendel te stallen.
Het idee is efficiënt, maar cruciaal is de uitvoering. Een 'free floating' systeem heeft alleen de voorkeur als het systeem de kritische gebruikershoeveelheid bereikt en zelfs dan adviseren wij constante regulering van het systeem, zodat sommige straten niet veel meer lijden onder overmatige aantal geparkeerde fietsen als anderen.
Sommige gebieden passen zich sneller aan een ‘free floating’’ systeem dan anderen, maar ze hebben nog steeds een sterk data driven fiets-deelsysteem nodig om de term fietsdeel-systeem te waarborgen. Een fiets moet daadwerkelijk een bepaald aantal keer gebruikt worden per dag voordat de volgende fiets geplaatst kan worden.
Het heeft tijd nodig om te weten wat het optimaal aantal fietsen zijn en zal ook tijdens bepaalde periodes fluctueren.
Voor lokale overheden is het X-Bike platform het platform waarmee ze regels kunnen handhaven in de openbare ruimte en de mobiliteit van de stad daadwerkelijk verbeteren terwijl er een eerlijke fiets-deel markt mogelijk wordt waarin de gemeente kwaliteits eisen kan vragen van fiets-deel operators.